Magnes stały - cóż to jest?

Odkryte na początku lat osiemdziesiątych ubiegłego stulecia magnesy neodymowe są od 2009 roku najmocniejszym niedrogim wariantem magnesu stałego. Ich moc, drobny gabaryt , a także niski koszt umożliwiły ogromny rozwój technik audio, w architekturze silników elektrycznych i wielu pozostałych branżach.
Magnesy neodymowe wykonane są ze stopu oznaczanego jako NdFeB - neodym, żelazo i bor. Należą do magnesów metalowych wykonanych z pierwiastków ziem rzadkich. Porządek elektronów w pierwiastkach ziem rzadkich pozwala im generować silne pola magnetyczne. Pierwiastki ziem rzadkich są cenne, lecz magnetyczne pola są tak niezwykle silne, że można produkować naprawdę drobne magnesy, a subtelniejsze magnesy są w finalnym rachunku tańsze.
Analogicznie jak w przypadku pozostałych silnie magnetycznych budulców, magnesy neodymowe są kruche, więc dodaje się im specyficzną powłokę profilaktyczną z trwalszego metalu, takiego jak nikiel, bądź bardziej elastycznego budulca, takiego jak plastik.
Współcześnie magnesy neodymowe powstają w różnych kategoriach wytrzymałości od najniższej N24 do N55. Magnes N45 będzie osiągał pole 1,25 Tesli. Zbliża się to zatem do mocy magnetycznej leczniczych urządzeń do rezonansu magnetycznego, jakie zmuszają do posiadania osobnego, wolnego od metalu lokum. Maszyny takie posiadają magnesy, które działają z energią blisko 3 Tesli.
Wszelkie materiały ferromagnetyczne zatracają przydany magnetyzm w rezultacie ogrzewania; temperaturę, w której niszczą swój magnetyzm, nazywa się Punktem Curie. Magnesy neodymowe tracą swoją wytrzymałość w zakresie temperatur od 80 stopni C do 230 oC w zależności od gatunku magnesu. Wprawdzie najniższa temperatura jest większa niż temperatura pokojowa (25 oC), jest przecież mniejsza niż przy podobnych parametrach wielu innych materiałów magnetycznych.
Neodymowe magnesy zapewniły skonstruowanie wysokogatunkowych słuchawek dousznych. Żeby niewielka wkładka słuchawkowa miała odpowiednią siłę, żeby dźwięk rozbrzmiewał idealnie, magnesy w przetwornikach audio potrzebują dużego pola magnetycznego. Wprawdzie słuchawki douszne funkcjonowały przed magnesami neodymowymi, nie nadawały się jednak do odsłuchu o doskonałej jakości. Mały wymiar i odpowiednia wierność oddawanego dźwięku dousznych wkładek zdecydowanie się dołożyły do sukcesu odtwarzacza MP3.
Niemało zastosowań neodymowego magnesu wymyślili Hobbyści. Są wykorzystywane nawet do sprzęgów w modelowych wagonach kolejowych oraz w silnikach elektrycznych, które wyręczają napędy spalinowe w modelach samolotów, łodzi oraz samochodów. Rzekomo to modelarze wpadli na praktyczny koncept, żeby przymocowane do półki w warsztacie magnesy służyły jako trzymaki do narzędzi.
Potężniejsze modele neodymowych magnesów tworzą określone niebezpieczeństwa, o których trzeba mówić. Dwa magnesy potrafią przybliżyć się wzajemnie z wystarczającą energią, by się rozłupać lub nawet połamać palce, jeśli dłoń będzie akurat na trasie ich przybliżania. W przypadku połknięcia, dwa magnesy mogą zdusić przewód pokarmowy, wywołując ucisk oraz niebezpieczne skaleczenia. Silne pola magnetyczne potrafią zakłócać funkcjonowanie rozruszników serca. Są jednocześnie dostatecznie silne, by skasować dane z nośnika na przykład z paska magnetycznego karty kredytowej czy z dysku. Neodymowe magnesy o okazałych rozmiarach nie mogą być przesyłane transportem lotniczym bowiem potrafią utrudniać pracę nawigacyjnych urządzeń samolotu.